• Door naar de hoofd inhoud

Peter Sierksma Schrijft

Peter Sierksma Schrijft

  • Peter
  • Sierksma
  • Schrijft
  • Blog
  • Dossier Kapenga
  • Contact

Liter

Film Review 2001: A Space Odyssey (1968) – Stanley Kubrick

1 juni 2019 by Peter Sierksma

Zeventien jaar is best een aardig tijdje maar historisch gezien niet lang. Lichtjaren korter in elk geval dan de afstand in tijd tussen de 33 jaar die 1968 en 2001 van elkaar scheidde, toen Stanley Kubrick zijn visionaire ruimtefilm lanceerde.

Probeer het je maar eens voor te stellen. Hoe ziet de wereld eruit in 2051? Ik zal er 97 voor moeten worden en mocht ik dat halen dan hoop ik dat ik tegen die tijd nog een helder verstand mag hebben en niet tegen mijn wil de ruimte in geschoten wordt. Want dat kan dan allang en zonder al te veel problemen. De ruimte ingeschoten worden – op weg naar een betere (legere) wereld zoals de pioniers in ‘Interstellar’ van Christopher Nolan zochten of, erger – dat de ruimte tegen die tijd de functie heeft gekregen van Het Ideale Afvoerputje, zoals het vuilniseiland in ‘Isle of Dogs’ van Wes Anderson. Ik ben 97 en hoor via de intercom dat ik totaal nutteloos geworden ben: ‘Bye mr. Sierksma, uw Shuttle staat klaar.’

1968

In 1968 was de Apollo 11 nog niet op de maan geland en had David Bowie nog geen seconde over zijn ‘Space Oddity’ nagedacht. Wel braken we met onze (door drugs verruimde) gedachten door de bestaande muren en geluidsbarrières van ons aardse voorstellingsvermogens heen en hielp de fantasie ons te dromen over de kosmos. Zou de politiek daar vat op krijgen? Hoe daar te leven zonder besef van zwaartekracht, ruimte en tijd?

Kubrick was er door geobsedeerd en voorzag al hoe de computer het menselijk denken overnam en hoe wij ons in de toekomst met een alwetend brein moesten zien te verhouden. En nu, vijftig jaar later zie ik zijn ruimtereis opnieuw en realiseer me dat Kubrick wist dat hij in 2001 met zijn 72 jaar stokoud zou zijn. Net zo oud als mijn opa ongeveer destijds. Hij keek in de spiegel en huiverde: oog in oog met de oneindigheid van het heelal, de afgrond en de eenzaamheid die ons allemaal te wachten staat – fin del mundo, einde, stop.

Categorie: 2018, Blog, Liter

Erik Poppe en Andrea Berntzen: Utoya 22.juli

6 juli 2018 by Peter Sierksma

Utoya, 22 juli 2011. De film duurt zo lang als een voetbalwedstrijd. Precies 90 minuten. De eerste 18 kun je als inleiding beschouwen. Wat gebeurde er voor de bomaanslag op het kantoor van de Noorse Arbeiderspartij vlakbij de regeringsgebouwen in Oslo en hoe drong dat nieuws door tot de meer dan 500 verzamelde jongerenleden van dezelfde partij die op dat moment op kamp zijn op het eilandje nauwelijks 40 km van de Noorse hoofdstad vandaan?

De volgende 72 in één shot gefilmde minuten duren net zo lang als de hel die nauwelijks twee uur na de aanslag in Oslo op Utoya losbreekt. Op ooghoogte volgt de camera het meisje Kaya die bellend met haar moeder beetje bij beetje doorkrijgt dat er iets heel ergs aan de hand is. Terwijl het onheil van Oslo nog in de lucht hangt (Al Qaida? Of toch een ander soort aanslag?) volgt een eerste schot. En nog een, en nog een, tot het tot Kaya en haar vrienden en vriendinnen doordringt dat het menens is. En dan de totale verwarring. Waar te schuilen? Dekking! Waar is mijn zusje? Naar binnen of naar buiten? Hoeveel mensen zijn er aan het schieten en wie? Is het een politieoefening of…?

Vluchttocht

Het is begin van een lange vluchttocht. Jongens en meisjes rennen van de ene plek naar de andere. Het bos in, heuvel op heuvel af zoeken ze dekking in kuilen en achter bomen. Weer schoten. Er vallen gewonden, er wordt geschreeuwd en gehuild, er vallen stiltes, er worden pogingen gedaan alarm te slaan. Wegwezen, de kustlijn tegemoet. Het water in, het water uit en dat op een eiland niet meer dan 10,6 hectare groot. En de camera maar volgen. Met het zien en volgen van Kaya word je Kaya. De angst, de overlevingsdrang, de tijd, wanneer houdt het op? Wanneer komt er hulp?

True Colors

Even heb ik gedacht of je wel zo’n film mag maken. Wat voegt het toe? Al dat verdriet, die angst voor dat onzichtbare maar zo nabije geweld. Als Kaya bij een meisje dat op sterven ligt ‘True Colors’ van Cyndi Lauper zingt, denkt je nog: moet dat nou? Is dat niet te bedacht?

Ja, dat is het. Totdat je, samen met al die jongeren – kinderen nog – breekt; niet wetend hoe dit af moet lopen.

Categorie: 2018, Blog, Liter

Denis Villeneuve: Blade Runner 2049 (2017)

22 december 2017 by Peter Sierksma

Vreemd

wat tijd in 35 jaar kan doen. Toen ik in 1982 de film Blade Runner van Ridley Scott zag, kon ik mij niet voorstellen hoe de toekomst er in 2019 met zoveel punky science-fiction in de lucht daadwerkelijk uit zou zien. Maar nu het bijna zover is, klopt het aardig. Sterker, anno 2017 kunnen de computers veel meer dan men in Hollywood destijds kon bedenken en tart zelfs de ongenadige regenval die Los Angeles teistert alle mogelijke voorzienigheid.

Replicants

Ik was dan ook benieuwd hoe de Canadese regisseur Denis Villeneuve de toekomst van 2049 in zijn remake zou verbeelden. Het eerste wat me opviel was hoe snel ik (digibeet toch met m’n ouwe Nokia) gewend was aan alle 3D-schermen en in mekaar geschroefde schepsels die al of niet virtueel de grote stad bevolken. Zelfs de confrontatie tussen Blade Runner Ryan Gosling alias Agent K en de ‘foute’ replicant die hij uit de weg moet ruimen oogt van meet af aan heel vanzelfsprekend, al is het maar vanwege die ene pan die in een verlaten ruimte op het vuur staat te pruttelen.

Kerstmotief

Mooi trouwens hoe de regen in sneeuw verandert, hetgeen behalve een eindtijdgevoel iets van een witte kerst oproept. En dat brengt me op het geboortemotief in de film. Het ultieme doel van Niander Wallace, de grote tegenstander van K., is de schepping van de perfecte mensrobot. Maar hoe ver de macht van deze Luciferachtige gestalte ook reikt, het lukt hem niet, hij mist de kern van het ‘echte’ leven: ‘Ik kan ze wel maken,’ openbaart hij zijn frustratie aan rechterhand Luv (Sylvia Hoeks), ‘maar niet geboren laten worden. En wie geboren is heeft een ziel.’

Het is interessant de Titanenstrijd van Wallace met het klassieke kerstverhaal te vergelijken. Daar lukt het de grote Schepper  wel een mensenzoon geboren te laten worden. Als weerloos kind.   

Categorie: 2017, Blog, Liter Tags: filmreview

2010 Liter

29 december 2010 by Peter Sierksma

Herinnering aan Willem Barnard, Liter 59, oktober 2010.
Close-up: Herinnering n.av. een fotoportret van Richard Avedon van
W.H. Auden, gemaakt in de sneeuw in New York op 3 maart 1960.

Categorie: Liter

Bob Dylan

29 december 2009 by Peter Sierksma

2Het menselijk tekort. Liter 40, december 2005.
Liedjes groter dan het leven zelf.

Categorie: 2005, Liter

2005 Liter

29 december 2005 by Peter Sierksma

De weg naar het einde. Over mijn vader. Liter 37, 2005.
De weg naar het einde

Categorie: 2005, Liter

Copyright © 2025 · Author Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in